هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
همتایان در قرآن
احمد عابدینی
همهٔ ما می دانیم كه ازدواج امری طبیعی و پاسخ به نیازی است كه خداوند در نهاد انسان ها قرار داده است. خداوند وجود همسر را از آیات و نشانه های خود دانسته و آن را مایهٔ آرامش انسان ها خوانده است. در فرازی از كتاب آسمانی خود می خوانیم:
[و از نشانه های او این كه از [نوع] خودتان همسرانی برای شما آفرید تا بدانها آرام گیرید، و میانتان دوستی و رحمت نهاد.]
شیوهٔ قرآن در طرح و ترسیم این نیاز فطری و همگانی، بسیار مهم و درس آموز است.خداوند در قرآن كریم ازدواج آدمیان را در ضمن زوجیّت بسیاری دیگر از موجودات بیان كرده است؛ گویا خواسته است از این رهگذر مطابقت را در عالم آفرینش، آن هم در همهٔ صحنه هایش بازگو نماید. مجموعه آیات 17 تا 25 سوره روم این صحنه را ترسیم می كند . با هم این آیات را مرور می كنیم:
آیه 17: فسبحان اللّه حین تمسون وحین تصبحون؛ «پس خدا را تسبیح گویید آن گاه كه به عصر در می آیید و آنگاه كه به بامداد در می شوید.»
لفظ شامگاهان و صبحگاهان از الفاظ زوج و قرین یكدیگرند.
آیه 18: ولَه الحمد فی السّمواتِ والأرضِ وعَشّیاً وحین تُظهرون.«و ستایش از آن اوست در آسمان‌ها و زمین و شامگاهان و وقتی كه به نیم روز می رسید.»
لفظ آسمان ها و زمین و شب و روز از الفاظ زوجی هستند كه در كنار یكدیگر می آیند. جالب این كه چون زوجیّت ظهر و شب،همانند زوجیت صبح و شام نیست كه كاملاً در مقابل هم قرار گرفته باشند، نفرمود:حین تعشون ؛ یعنی :«هنگامی كه به شب وارد می شوید.»
ازطرفی «فسبحان اللّه» در‌آیه 17با «له الحمد» در آیه 18 مقارن است و «حین تظهرون»با «حین تمسون» و «حین تصبحون» هماهنگ است.
به سراغ آیه 19 می رویم تا این تقابل و تقارن را آشكارتر ببینیم:
یخرجُ الحیَّّ من المیّتِ ویخرج المیت من الحیّ وَیُحی الأَرضَ بعدَ موتها وكذلك تُخرَجون؛ «زنده را از مرده بیرون می آورد، و مرده را از زنده بیرون می آورد، و زمین را بعد از مرگش زنده می سازد، و بدین گونه از گورها بیرون آورده می شوید.»
تقارن دو لفظ مرده و زنده و تكرار آن دو در آیه و تناسب «یخرج» در اوّل آیه با «تخرجون» در آخر آیه، قابل تأمل و برای نمایش یك تقارن دیگر است.
آیهٔ 20 و 21: ومن آیاته ان خلقكم من تراب ثم اذا انتم بشر تنتشرون؛ «و از نشانه های او این است كه شما را از خاك آفرید. پس به ناگاه شما [به صورت] بشر به هر سو پراكنده شدید.»
ومن آیاته أن خلق لكم من انفسكم ازواجاً لتسكنوا الیها وَجَعل بینكم مودةً ورحمة ان فی ذلك لَآیاتٍ لقوم یتفكَّرون؛ «و از نشانه های او این كه از [نوع] خودتان همسرانی برای شما آفرید تا بدانها آرام گیرید، و میانتان دوستی و رحمت نهاد. آری، در این [نعمت] برای مردمی كه می اندیشند قطعاً نشانه‌هایی است.»
در این آیات، تقابل و تقارن عصر و بامداد، آسمان و زمین، روز و شب، مرده و زنده و حال مرد و زن، به طرز بدیعی بیان شده است. شاید پیام مهّم این آیه آن باشد كه همان گونه كه وجود آسمان و زمین، روز و شب، حیات و مرگ توأمان و به همراه یكدیگر، لازمهٔ نظام خلقت است و این زوجیّت از آن ها جدا نمی شود و یكی بدون دیگری معنا ندارد، زن و مرد نیز مكمّل یكدیگرند و هر دو به هم نیاز دارند، خداوند در ادامه این زوجیّت را بیش تر نشان می دهد: تكرار الفاظ زمین و آسمان و شب و روز و خواب و تلاش در دو آیهٔ بعدی و تقابل بیم و امید در آخرین آیه به خوبی این نكته را نشان می‌دهد.به هر روی زوجیت، واقعیّتی عینی است كه قرآن نیز آن را گزارش كرده است و اگر چه نمی دانیم زوجیّت در غیر انسان، چه آثار و ثمراتی دارد، نیك می دانیم كه در انسان ها، مایهٔ آرامش و موجب استمرار حیاتِ بشری بر روی كرهٔ خاكی است.