نقدی بر فتوای عدم تغلیظ دیه در ماه‌های حرام

نقدی بر فتوای عدم تغلیظ دیه در ماه‌های حرام

پاسخ داده شد
0
0

(سلام علیکم)
اظهارات حضرتعالی پیرامون دیه مضاعف قتل نفس درماه حرام را استماع نمودم، برایم روشن نیست حضرتعالی باچه قصد وانگیزه ای چنین مباحث فنی وعلمی که مخاطب خاص دارد وجایش درکلاس درس خارج است با ادبیات خاص وحمله به حوزویان درسطح عموم نشر می دهید فقط جهت آگاهی عزیزانی که احیانا این کلیپ را استماع می کنند
چند نکته کوتاه را تقدیم می کنم
اولا:دراینکه چند ماه ازماه قمری ماه حرام اند بعید است حضرتعالی شبهه وتردید داشته باشید چراکه نص صریح قران دلالت برحرمت این چهارماه دارد، چراکه درایه(194) سوره بقره آمده است :((الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ فَمَنِ اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ)) ونیز آیه (2)سوره مائده((يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلَا الْهَدْيَ وَلَا الْقَلَائِدَ وَلَا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنْ رَبِّهِمْ وَرِضْوَانًا))وایه(36)سوره توبه((إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذَٰلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ فَلَا تَظْلِمُوا فِيهِنَّ أَنْفُسَكُمْ))
ثانیا:مستند فقهاى امامیه در تغلیظ دیه پنج روایات وارده از امامان معصوم(ع) می‌باشد، که درکتاب وسائل الشیعه، ج19، درباب 3 ازبواب دیه نفس آورده شده که روایت صحیح السند اند، نه یک روایت ضعیف که به چند روایت اشاره می‌کنیم:
1. «عَنْ زُرَارَةَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ (ع) رَجُلٌ قَتَلَ رَجُلًا فِی الْحَرَمِ قَالَ عَلَیْهِ‏ دِیَةٌ وَ ثُلُثٌ‏ وَ یَصُومُ شَهْرَیْنِ مُتَتَابِعَیْنِ مِنْ أَشْهُرِ الْحُرُمِ وَ یُعْتِقُ رَقَبَةً وَ یُطْعِمُ سِتِّینَ مِسْکِیناً…» کلینى، محمد، الکافی، محقق، مصحح، غفارى، على اکبر، آخوندى، محمد، ج 4، ص 140، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.)) :زراره از امام باقر(ع) می‌پرسد شخصی کسی را در حرم می‌کشد(حکمش چیست)؟ امام(ع) می‌فرماید: «باید یک دیه کامل و یک سوم دیه را بپردازد و دو ماه پشت سر هم در ماه‌‌های حرام روزه بگیرد و یک بنده آزاد کند و شصت فقیر را نیز اطعام نماید».
2-«عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ قَتَلَ رَجُلًا خَطَأً فِی الشَّهْرِ الْحَرَامِ قَالَ تُغَلَّظُ عَلَیْهِ الدِّیَةُ وَ عَلَیْهِ عِتْقُ رَقَبَةٍ أَوْ صِیَامُ شَهْرَیْنِ مُتَتَابِعَیْنِ مِنْ أَشْهُرِ الْحُرُمِ»، الکافی، ج‏ 4، ص 139) :زراره از امام(ع) باقر سؤال می‌کند؛ این‌که شخصی در ماه حرام یک نفر را از روی خطا به قتل رساند(حکمش چیست)؟ امام فرمود: دیه بر او تغلیظ و سنگین
می‌شود و علاوه بر تغلیظ دیه باید یک بنده آزاد کند یا دو ماه از ماه‌های حرام را پشت سر هم روزه بگیرد))
3. ««عَنْ کُلَیْبٍ الْأَسَدِیِّ قَالَ: سَأَلْتُ‏ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) عَنِ‏ الرَّجُلِ‏ یُقْتَلُ‏ فِی‏ الشَّهْرِ الْحَرَامِ‏ مَا دِیَتُهُ‏ قَالَ دِیَةٌ وَ ثُلُثٌ»، الکافی، ج ‏7، ص 281 – 282.)) :کلیب اسدی از امام صادق(ع) سؤال می‌کند؛ مردی که در ماه حرام کشته شود دیه‌اش چقدر است؟امام(ع) می‌فرماید: یک دیه کامل و یک سوم دیه»
ثالثا:این فرع فقهی مورد اجماع فقهاء شیعه است بگونه ای که صاحب جواهر درجلد42، ص26می فرمایند:((ولو قتل فی الشهرالحرام) رجب وذی القعده و الحجه والمحرم ((الزم دیته وثلثا من ای الاجناس)) بلاخلاف اجده بل الاجماع بقسمیه علیه بل المحکی منهما صریحا فضلاعن الظاهر مستفیض اومتواتر، بل فی المسالک ((آن به نصو صارکثیره))
وبنده تعجب می کنم چگونه حضرتعالی مدعی می شوید که مستند دیه مضاعف درقتل نفس یک روایت ضعیف است وحتما مستحضر هستید راویان این فتوا((ابن ابی عمیر، آبان بن عثمان، زراره، حسن محبوب، علی بن رئاب))اند که.ازنظر رجالی هیچگونه مشکلی ندارند واین روایات صحیحه اند
رابعا:آیا بی انصافی وظلم نیست به حوزویان که این روزها به اندازه کافی دشمنان زخم خورده ازنظام مقدس جمهوری اسلامی برعلیه آنان سمپاشی وشایعه سازی می کنند، حضرتعالی که خود برخواسته ازاین مکان مقدس هستید وهمین دانش رابه برکت همین حوزه دارید اینگونه بی مهابا هتک حرمت کرده وتلاش مجاهدانه فقهای عظیم الشان را درحد جابجایی واژه ها((، وجوب واحتیاط)) تنزل می دهید حتما دراین اظهار نظرتان باچنین ادبیاتی تجدید نظر کنید، چرا این جنس ادبیات زیبنده روحانی همچون حضرتعالی نیست وفکرنمی کنم حضرت ولی عصر ارواحنا له الفدا ء راضی به این نوع مواضع باشند.

  • شما باید برای ارسال دیدگاه شوید
پاسخ عالی
0
0

عليكم السلام و الاكرام.
اولا بنده این مسائل را خوب کار کرده‌ام و در نشست علمی که از سوي دفتر آیت الله صانعی گذاشتند شرکت کردم و مقاله نوشتم و ارائه دادم که این مقاله در کتاب «دیه پژوهی» چاپ شد.
و سعی کرده‌ام صدایم را به مسئولان برسانم تا قانونهاي غلط تغيير كند؛ ولی به این مقاله بی‌توجهی شد.
باید خدمت شما عرض کنم که روایات این باب مخلوط و درهم است و متنش دارای اشکالاتی است و نمی‌توان با توجه به این روایات از کسی که به صورت اتفاقی در رجب تصادف کرده دیۀ مغلظه گرفت.
روایت اولي كه نقل كرده‌ايد مربوط به حرم است نه ماه حرام و ثانیا اشکالش این است که می‌گوید دو ماه روزه‌داری در ماه‌های حرام باشد که در این صورت باید در عید قربان روزه بگیرد که اشکال دارد. اين روايت با روايت دومي كه نقل كرديد ظاهرا يكي است؛ زيرا راوي و مرويٌ عنه و مضمون آنها يكي است و تنها در يكي دو كلمه كه كلمات اساسي براي ماست اختلاف دارد و همين، روايت را در هر دو مورد حرم و ماههاي حرام از حجيت مي‌اندازد.
تازه در سند یکی از این دو روایت سهل است كه ضعیف است و در ديگري در سندش خلطي شده كه مرحوم غفاري در پاورقي كافي توضيحش را داده است. با چنين روايتي نمي‌توان فتوا به تغليظ ديه در حرم يا در ماههاي حرام داد.
در مورد روایت کُلیب نیز باید گفته شود که او فرد ثقه‌ای نیست. كه اگر تحقيق شود چرا به او كليب گفته مي‌شده كافي است تا معلوم شود او عقل درايت حديث نداشته است كه توضيحش را در مقاله واكاوي تغليظ ديه آورده ام.
و اما اجماع علماءدر اين مساله مدرکی است و مدركش همين روايات است و باید معلوم شود که اصل فتوا نیز از اهل سنت آمده است.
دقت کنید که با این فتوا پول زیادی باید در اين 4 ماه به خانواده مقتول داده شود بدون اینکه وجه قابل دفاعی داشته باشد؛ زيرا قتل خطايي بوده و كشته با كشته فرقي نمي‌كند.
به هر حال در مجموع اگر هم بتوان از این روایات چیزی را ثابت کرد مربوط به حرم و محرم و اتفاقات در آن مكان است و اصلا نمی‌توان از آن قاعده‌ای عام براي كل جهان نتیجه گرفت.
حال اینکه چرا مسئولان به این مطلب دقت نمی‌کنند و پيوسته همه را عصباني مي‌كنند واقعا جای سؤال دارد؟

  • شما باید برای ارسال دیدگاه شوید
نمایش 1 نتیجه
پاسخ شما

لطفا جهت ثبت نام ابتدا یا ثبت نام کنید.

چون بازاندیشی روشی دائمی است سزاوار است نوشته ها و سخنرانی های این سایت نظر قطعی و نهایی قلمداد نشود.