اینکه بگوییم چون ما مسلمانيم بزرگداشت شب یلدا و عيد نوروز برايمان حرام است، اشتباه بزرگي است. این چیزها کاری به مسلماني و شرع ندارد. اينها امور ملي است و با دين كه امري شرعي است كنار هم هستند و هم‌پوشاني دارند و با هم منافاتي ندارند. بله اگر جايي منافات داشتند در آنجا دين را مقدم مي‌داريم مثلا اگر ماه رمضان در نوروز واقع شد روزها را روزه مي‌گيريم يا اگر كساني در شب يلدا شراب مي‌نوشند مسلمان از چنين كاري خود داري مي‌كند، ولي اموري كه با دين منافاتي ندارد و امور عرفي و ملي هستند انجامش آزاد است. آیا ما که فارسی حرف می‌زنیم یا لباس خاصی در ایران می‌پوشیم اشکال دارد؟! پیامبر(ص) عربی حرف می‌زده ولی عربی حرف زدن جزو دین نیست. باید لُبّ دین را پیدا کرد و همه جا جریان داد نه اينكه مزاحم امور عرفي و ملي شد.

تازه اگر در دین امر به صله رحم آمده است باید به این نکته توجه داد که شب یلدا نوعی صلۀ رحم است و اگر در دین فحشاء بد است بايد توجه داد كه هيچ‌وقت حتي در شب یلدا نباید فحشاء انجام داد. پس نباید اصل شب یلدا را زیر سوال برد. اینکه مردم شبی دور هم باشند و شادی کنند امری عرفی يا ملي است و بدعت نیست چون کسی به نام دین، شب یلدا نمی‌گیرد که بخواهد بدعت شود.

و اما خوب است در همین‌جا به این مطلب اشاره کنم که دو کتاب به نام‌های (معیارهای ثابت و متغیر در دین) و (مبانی در ترازوی نقد) از بنده چاپ شده است. این دو کتاب در این راستاست که به تدريج همه فرابگيريم عرف را از شرع جدا کنیم تا شرع ثابت بماند و بد و خوب امور عرفي و ملي به دين نچسبد. شما می‌توانید به این دو کتاب مراجعه کنید تا متوجه جدایی عرف از شرع بشوید.

به هر حال بزرگداشت شخصیت‌هاي ملي یا روزها و شب‌های ملی منافاتی با دین ندارد. بله اگر کسی خواست بر کورش سجده کند غلط است ولی اگر خوبی‌های او را بگویند و عظمت او را نشان دهند اشکال ندارد. ما به ایرانی بودن خود افتخار مي‌کنیم چون ایران چیزهای خوبی داشته است و البته آن خوبی‌ها با اسلام کامل‌تر شده است. پس توجه به خوبی‌های فرهنگ ایران هیچ منافاتی با قوانین اسلام ندارد. در اين رابطه مطالعه كتاب خدمات متقابل ايران و اسلام از علامه شهيد مرتضي مطهري توصيه مي‌شود.

از جمله چیزهایی که من در سفر به کانادا یاد گرفتم این بود که چیزهای بد يا منسوخی که از قبل وجود داشت را از بین نمی‌بردند بلکه سعی می‌کردند از آن استفادۀ صحیح ببرند مثل کارخانۀ آجرپزی که وسط شهر بود، بجای خراب کردن، آن را با مقداري تغيير، تبدیل به پارک کرده بودند يا هلوين كه امري خرافي بود را تبديل به جشني براي شادي بچه‌ها و هديه دادن به آنان تبديل كرده بودند.

حال اینکه چرا ما می‌خواهیم چیزهای داراي برخي بدي‌ها را از ریشه خراب کنیم معلوم نيست. عاقلانه اين است كه سعی کنیم آنها را اصلاح كنيم و استفادۀ صحیح از آنها ببریم. در بحث شب یلدا نیز بجای اینکه کج‌سلیقگی کنیم و در صدد از بین بردن آن باشیم باید تبلیغ کنیم که مردم از آن استفادۀ خوب ببرند. باید تبلیغ کنیم که در این شب صله رحم کنید و از گناه بپرهیزید نه اینکه تلاش كنيم آن را از ریشه خراب کنیم.

علاوه بر این روحانيون بايد توجه داشته باشند كه با اين موضع‌گيريهاي كج چهرۀ اسلام را بد جلوه مي‌دهند و جوانان فکر می‌کنند كه اسلام با شادی و بزرگداشت روزها و اماكن و شخصيتهاي ملی مخالف است و در تعارض بين عرف و دين يا امور ملي و دين به سوي امور ملي و عرفي مي‌روند و دين را رها مي‌كنند و مسلَماً سهمي از گناه بي‌دين شدن اين جوانان به عهده چنين روحانيون نيز خواهد بود.

بايد تلاش کنیم عاقل‌تر بشویم و از امکاناتی که هست خوب استفاده کنیم. حتی به نظر من خراب کردن قبر رضا شاه كار بدي بود و باید آن را به عنوان نماد تاریخی باقی می‌گذاشتند.

این نکته را به ياد داشته باشيم که بسیاری از احکام دین امضائی بوده است یعنی اسلام همان احکام قبل را باقی گذاشته و تنها جهات اشتباه آنها را از بین برده است.

پس برخورد ما با عرف و با امور ملي و امور باقي‌مانده از دينهاي قبلي باید تصحیح شود و تلاش كنيم از آنها بهترين بهره را ببريم و خطاهاي آنها را اصلاح كنيم و بدانيم كه اسلام در همه جا نظر نداده و در كار مردم دخالت نكرده است. اسلام می‌خواهد ما را با خدا مرتبط کند تا زندگي دنيايي خوبي داشته باشيم ولی اینکه در هر کار مردم دخالت کند این‌گونه نیست. قرآن (مصدقا لما بین یدیه) است یعنی تصدیق کنندۀ ادیان قبلی است نه اینکه بخواهد هر آنچه از قبل بوده را خراب کند و از نو بسازد. ما باید خوبی‌ها را در هر جا هست بگیریم و استفاده کنیم.

نکتۀ دیگر اینکه اصلا کسی در ذهنش شرّ بودن شب يلدا يا شب تولد فلان الهه بودن وجود ندارد و اگر در زمان‌های قبلی چنین چیزی بوده، در زمان ما کاملا از بین رفته است. پس نبايد آن مطالب باطل قبلي را به ياد آورد. علاوه بر این نباید به سابقه نگاه کرد بلکه باید لاحقه را درست کرد.