سبد خرید شما خالی است.
سبد خرید شما خالی است.
پیام سوره مائده
احمد عابدینی
سورهٔ مائده كه آن را سورهٔ «عقود» یعنی قراردادها و پیمانها نیز مینامند از سورههایی است كه در اواخر عمر شریف پیامبر اكرم(ص) بر او نازل شده است و طبق روایتهای متعددی از شیعیان و سنیها،هیچ یك از آیاتش نسخ نشده ولی ممكن است در برخی موارد آیات سایر سورهها را نسخ كرده باشد.1
بنابراین،این سوره از ویژگی خاصی برخوردار است.نكته جالب این كه ترجیع بند آیات این سوره فراز «و اتقواللّه» میباشد كه دوازده مرتبه در این سوره تكرار شده و چنین فراوانی در هیچ یك از سورههای قرآن یافت نمیشود،حتی سورهٔ بقره كه مدنی است و حجمی بیش از دو برابر سورهٔ مائده دارد،تعداد «و اتقواللّه» هایش كمتر از ده تاست (دقیقاً نه تا) و سورهٔ شعراء كه سخن انبیاء را نقل میكند كه هر یك به قوم خود میگفتند:«فاتقوا اللّه و اطیعون» باز تعدادش كمتر از ده تا میباشد.(دقیقاً هشت عدد)
به نظر میرسد این مقدار تأكید بر تقوای الهی دلیل بر این است كه وقتی افراد به مال،مكنت،مقام و موقعیتی میرسند از خداوند غافل میشوند و به اموری دست میزنند كه علاوه بر بد نام كردن و جهنمی ساختن خود، به روابط بین انسانها،به پیمانهایی كه بستهاند و باید به آنها وفا كنند و به اخلاق جامعه و … ضربه میزنند.مردم مدینه در اواخر عمر پیامبر(ص) چون كه به چنین مكنتهایی رسیده بودند در شرف چنین انحرافهایی بودند.به همین جهت این همه تأكید بر تقوا ضروری بوده است.
بنابراین باید پیوسته ندای «و تقوا اللّه» در گوششان باشد تا شاید كمی به خود آیند و همه چیز را فدای مقام و موقعیت خویش نسازند.
احتمالاً علت تأكید زیاد بر دعوت به تقوای الهی در هر دو خطبه نماز جمعه و وجوب وجود هفت نفر از جمله:امام، قاضی، حاكم، مدعی،مدعا علیه و دو شاهد و مجری حكم2 برای همین جهت است.كه همه این افراد به تقوا سفارش شوند و در كارها از جمله قضاوت، تقوای الهی را رعایت كنند.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1.در عصر نزول و زمان نزدیك به آن لفظ نسخ، دارای گسترهٔ مفهومی بوده و شامل تخصیص نیز گشته است.بنابراین میتوان نتیجه گرفت كه آیات این سوره ممكن است آیههای سایر سورهها را تخصیص بزند ولی آیات سورههای دیگر نمیتوانند آیات این سوره را تخصیص بزنند و هر آیهٔ عامی كه در این سوره باشد بر عمومیت خودش باقی است.
2.وسائل الشیعه، ابواب صلاة و آدابها،باب 2، حدیث 9.