برای شنیدن فایل صوتی جلسه اول شرح دعای افتتاح وارد لینک زیر شوید:

↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓

لینک جلسه اول شرح دعای افتتاح

(ممکن است به خاطر ضعیف بودن اینترنت برای ورود به این لینک قدری منتظر بمانید. سعی کنید فیلترشکن خود را خاموش کنید)

متن پیاده شدۀ این جلسه

جلسه اول شرح دعای افتتاح

ابتدا در مورد سند دعای افتتاح صحبت کنم. در این دعا حتی بر امام زمان نیز صلوات فرستاده شده است. پس معلوم است از امامان قبلی نیست چون هیچ امامی اسم امامان بعدی را نمی‌گفته است بلکه نهایتا در آخر عمر تنها اسم امام بعدی را مشخص می‌کرده است.

پس چون در این دعا اسم دوازده امام آمده است معلوم می‌شود که از امامان قبلی نیست. بنابراین سندش یا به امام زمان برمی‌گردد یا به یکی از شیعیان خوب می‌رسد.

در سندهای ذکر شده برای این دعا سند دعا به محمد بن عثمان عمری می‌رسد که یکی از نواب اربعۀ امام زمان است و گفته شده که او این دعا را زیاد می‌خوانده و به همین خاطر برخی گفته‌اند او این دعا را از امام زمان گرفته است به خصوص اینکه مضامین این دعا بسیار والاست و بعید است از غیر معصوم صادر شده باشد.

و اما اینکه من بر روی سند حساس هستم به خاطر بحث حجیت است. دقت شود که اگر کسی بخواهد بگوید چیزی واجب یا حرام است باید سند ارائه دهد. ولی اگر واجب و حرام مطرح نباشد و تنها بحث علمی مطرح باشد سند نمی‌خواهد و خود فرد باید فکر کند که با عقل سازگار است یا نه. حال وقتی مثلا گفته شود که چیزی سند ندارد به این معنا نیست که نباید خواند. مولوی از مثنوی و بوستان سعدی سند ندارند یعنی به معصوم نمی‌رسند ولی به هر حال بسیار خوب است که خوانده شوند و مورد تعقل قرار گیرند.

من بارها گفته‌ام دعاهای روزهای ماه رمضان سند ندارند به این معنا که امام معصوم نگفته است ولی به این معنا نیست که معنای بدی دارند. اتفاقا دعاهای خوبی است ولی در همین دعاها در دعای روز بیست و هفتم از شب قدر سخن گفته شده است. اینجاست که اشکال می‌کنیم و می‌گوییم گویندۀ این دعا سنی بوده چرا که اهل سنت بیست و هفتم را به شب قدر نزدیک‌تر می‌دانند.

از آن طرف اگر معلوم شد که پیامبر(ص) یا ائمه علیهم السلام مطلبی گفته‌اند باید قبول کنیم و نمی‌توانیم زیر بار نرویم.

حال، دعای افتتاح اگر ثابت می‌شد که از امام زمان است روی چشم می‌گذاشتیم و قبول می‌کردیم ولی الآن که ثابت نشد اگر راجع به متن این دعا چیزی به ذهنمان بیاید بحث می‌کنیم و حتی ممکن است اشکال هم بگیریم. البته من که از بچگی این دعا را خوانده‌ام باید بگویم این دعا واقعا زیبا و پر محتواست ولی به هر حال لازم بود این بحث را مطرح کنم.

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَفْتَتِحُ الثَّناءَ بِحَمْدِكَ

ترجمه: «خدایا، من وسیلۀ ستایشت مدح و ستودن تو را آغاز می‌کنم.»

این جمله می‌گوید خدایا من که می‌خواهم خوبی‌های تو را بگویم توسط حمد چنین کاری را انجام می‌دهم. گاهی اوقات انسان گل زیبا یا روی زیبا یا هوای خوب را می‌بیند و می‌خواهد آن را توصیف کند در حالی که این‌ها مخلوقات خدا هستند و کم و بیش قابل توصیفند. حال اگر بخواهیم خدا را وصف کنیم که به او دسترسی نداریم و اصلا در ذهن من و شما نمی‌آید چه باید کرد؟ هر چه به ذهن ما بیاید اصلا خدا نیست چون آنچه به ذهن می‌آید محدود است در حالی که خدا نامحدود است.

پس ما تنها علامات خدا را می‌توانیم به ذهن بیاوریم مثل اینکه خالق است، مهربان است و همه چیز به ما داده است.

به همین خاطر در اینجا گفته‌ایم خدایا من ثناء و ستایش تو را با حمد تو آغاز می‌کنم.

به این نکته نیز دقت شود که بین حمد و شکر تفاوت وجود دارد. برخی گفته‌اند شکر برای نعمتی است که آن را درک می‌کنیم مثل سلامتی و حمد مخصوص نعمتی است که آن را درک نمی‌کنیم مثل اتفاقاتی که برای ما می‌افتد و پس از مدتی نعمت بودن آن را می‌فهمیم.

وَأَنْتَ مُسَدِّدٌ لِلصَّوابِ بِمَنِّكَ

ترجمه: «و تویی که با مهرورزی‌ات به‌سوی درستی توجّه می‌دهی»

خداوند چه در تکوین و چه در تشریع ما را به سوی درستی توجه می‌دهد مثلا تا در شکم مادر هستیم ما را به غذای مورد نیازمان می‌رساند و وقتی به دنیا آمدیم ما را به شیر متوجه می‌کند. بزرگ‌تر که شدیم دندان در آورده و غذای مورد نظر برایمان فراهم می‌شود. پس خدا همواره ما را به سوی مسیر صحیح توجه می‌دهد.