برای شنیدن فایل صوتی جلسه یازدهم شرح دعای افتتاح وارد لینک زیر شوید:

↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓

لینک جلسه یازدهم شرح دعای افتتاح

(ممکن است به خاطر ضعیف بودن اینترنت برای ورود به این لینک قدری منتظر بمانید. سعی کنید فیلترشکن خود را خاموش کنید)

متن پیاده شدۀ این جلسه

جلسه یازدهم شرح دعای افتتاح

با توجه به توضیحات جلسۀ قبلی متوجه شدیم که جواد حقیقی فقط خداست چرا که تنها اوست که صفت جود برازندۀ اوست. حتی کسانی که خیّر هستند و مثلا مسجد و مدرسه می‌سازند بالاخره هدفی را برای منفعت خود دنبال می‌کنند و مثلا قصدشان رفتن به بهشت است. بنابراین تنها خداست که اگر چیزی به دیگری داد هیچ عوضی نمی‌خواهد. به همین خاطر است که در جملۀ بعدی آمده است:

إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الْوَهَّابُ

ترجمه: «همانا او توانمند و بسیار بخشنده است»

در این جمله اوج تأکید وجود دارد و این معنا را می‌رساند که عزیز و وهاب، تنها خداست. وهاب از هبه می‌آید که به معنای بخشش بدون عوض است و هبۀ خداوند به ما بدون هیچ عوض و غرضی است.

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ قَلِيلاً مِنْ كَثِيرٍ

ترجمه: «خدایا، اندک از بسیار از تو درخواست می‌کنم»

در معنای این جمله دو احتمال وجود دارد: ممکن است مقصود این باشد که خدایا من نیازهای زیادی دارم ولی فعلا تنها موارد اضطراری مثل آب و نان می‌خواهم. ممکن است مراد این باشد که خدایا تو بسیار داری و من هر چقدر از تو بخواهم هر چند از دید من زیاد باشد ولی در واقع نسبت به آنچه تو داری اندک است.

مَعَ حاجَةٍ بِى إِلَيْهِ عَظِيمَةٍ وَغِناكَ عَنْهُ قَدِيمٌ

ترجمه: «با نیاز شدیدی که مرا به آن است و بی‌نیازی تو از آن دیرینه است»

یعنی این درخواست کمی که من دارم واقعا مورد احتیاج من است و اگر به من ندهی واقعا با مشکل رو به رو می‌شوم. این در حالی است که تو از قدیم بی‌نیاز بوده‌ای. ما مثل لامپ هستیم که اگر منبع به آن وصل باشد روشن می‌شویم و الا خاموشیم ولی خدا بی‌نیاز مطلق است.

وَهُوَ عِنْدِى كَثِيرٌ، وَهُوَ عَلَيْكَ سَهْلٌ يَسِيرٌ؛

ترجمه: «و آن اندک نزد من بسیار است و برای تو هموار و آسان؛»

درخواست‌هایی که ما از خدا داریم نزد ما زیاد است و الا در قبال خدا چیزی نیست و خدا به راحتی می‌تواند آن را به ما بدهد.

برای ما بندگان برخی چیزها آسان و برخی چیزها سخت است مثلا بلند کردن سنگ یک کیلویی برای ما آسان و بلند کردن سنگ بیست کیلویی برای ما سخت است. این در حالی است که همه چیز برای خدا راحت است چون قدرتش مطلق است. پس همه چیز برای خدا مساوی است. کسی فکر نکند اگر چیز بزرگی از خدا بخواهیم برای خدا سخت است. بله گاهی اوقات علل و اسباب فراهم نشده است و خود دعا به این معناست که علل و اسبابش فراهم شود. نباید فراموش کرد که قرار خدا بر این نیست که جهان را بدون نظم اداره کند. پس باید به دنبال علل و اسباب رفت.

اللّٰهُمَّ إِنَّ عَفْوَكَ عَنْ ذَنْبِى، وَتَجاوُزَكَ عَنْ خَطِيئَتِى، وَصَفْحَكَ عَنْ ظُلْمِى، وَسَِتْرَكَ عَلَىٰ قَبِيحِ عَمَلِى، وَحِلْمَكَ عَنْ كَثِيرِ جُرْمِى عِنْدَ مَا كانَ مِنْ خَطَإى وَعَمْدِى أَطْمَعَنِى فِى أَنْ أَسْأَلَكَ مَا لَاأَسْتَوْجِبُهُ مِنْكَ الَّذِى رَزَقْتَنِى مِنْ رَحْمَتِكَ، وَأَرَيْتَنِى مِنْ قُدْرَتِكَ، وَعَرَّفْتَنِى مِنْ إِجابَتِكَ

ترجمه: «خدایا، بخششت از گناهم و گذشتت از خطایم و چشم‌پوشی‌ات از تجاوزم و پرده‌افکنی‌ات بر کردار زشتم و بردباری‌ات از فراوانی جرمم از آنچه از خطا و گناه عمدی‌ام بود، مرا به طمع انداخت که از درگاهت چیزی را که شایسته آن از سوی تو نیستم درخواست کنم، آنچه از رحمتت نصیبم نمودی و از قدرتت نشانم دادی و از اجابتت به من شناساندی»

خداوند تمام اشتباهات و گناهان و ظلم‌ها و خطاها و کارهای بد عمدی ما را بخشیده و آبروی ما را نبرده است. این کار خدا موجب شده که ما به طمع بیفتیم و در واقع پُر رو شویم و چیزهایی از خدا بخواهیم که شایستۀ آن نیستیم. به خصوص اینکه خدا دائما رحمت خود را بر ما گسترانده و بارها ما را اجابت کرده است.

فَصِرْتُ أَدْعُوكَ آمِناً،

ترجمه: «پس بر آن شدم که با اطمینان بخوانمت»

ما با وجود گناهان فراوان بدون ترس خدا را می‌خوانیم و از او حاجت می‌طلبیم. یک سرباز وقتی از فرمانده تخلف بکند با ترس و لرز نزد او می‌رود ولی ما با وجود این همه گناه با حالت اطمینان نزد خدا می‌رویم.

وَأَسْأَلُكَ مُسْتَأْنِساً لَاخائِفاً وَلَا وَجِلاً،

ترجمه: «و با انس و میل بدون ترس و هراس از تو درخواست می‌کنم»

ما با حالت رفاقت از خدا درخواست می‌کنیم نه مثل یک سرباز که با حالت ترس در مقابل فرماندۀ خود می‌ایستد.

این خیلی مهم است که بفهمیم خدایی داریم که اینقدر مهربان است که با وجود این همه گناه باز با آرامش و امنیت از او درخواست می‌کنیم.

مُدِلّاً عَلَيْكَ فِيما قَصَدْتُ فِيهِ إِلَيْكَ

ترجمه: «و در آنچه به خاطر آن روی به پیشگاه تو کردم از تو ناز جویم»

این عبارت به اصطلاح عرفی به معنای این است که من خود را در پیشگاه تو نُنُر و لوس کرده‌ام.

سؤال: آیا برای بخشش گناه توبه لازم است یا نه؟

جواب: اگر توبه شود خدا حتما می‌بخشد ولی اگر کسی توبه نکرد نمی‌توان گفت خدا حتما او را به جهنم می‌برد. بله در سوره نساء آمده است:

إِنَّ اللّٰهَ لاٰ يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ مٰا دُونَ ذٰلِكَ لِمَنْ يَشٰاءُ ﴿النساء، 48﴾

مسلماً خدا اینکه به او شرک ورزیده شود نمی‌آمرزد، و غیر آن را برای هر کس که بخواهد می‌آمرزد.

طبق این آیه اگر کسی بدون توبه از گناه شرک از دنیا برود خدا او را نمی‌آمرزد ولی بقیۀ گناهان را ممکن است بیامرزد.

البته ما نمی‌توانیم قاطعانه بگوییم خدا ما را می‌بخشد چرا که چه بسا گناهانی کرده‌ایم که اصلا از آن خبر نداریم. پس باید پیوسته توبه کنیم.