سبد خرید شما خالی است.
برای شنیدن فایل صوتی جلسه بیست و چهارم شرح دعای افتتاح وارد لینک زیر شوید:
↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓
لینک جلسه بیست و چهارم شرح دعای افتتاح
(ممکن است به خاطر ضعیف بودن اینترنت برای ورود به این لینک قدری منتظر بمانید. سعی کنید فیلترشکن خود را خاموش کنید)
متن پیاده شدۀ این جلسه
جلسه بیست و چهارم شرح دعای افتتاح
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَرَسُولِكَ وَأَمِينِكَ وَصَفِيِّكَ وَحَبِيبِكَ وَخِيَرَتِكَ مِنْ خَلْقِكَ، وَحافِظِ سِرِّكَ، وَمُبَلِّغِ رِسالاتِكَ أَفْضَلَ وَأَحْسَنَ وَأَجْمَلَ وَأَكْمَلَ وَأَزْكىٰ وَأَنْمىٰ وَأَطْيَبَ وَأَطْهَرَ وَأَسْنىٰ وَأَكْثَرَ مَا صَلَّيْتَ وَبارَكْتَ وَتَرَحَّمْتَ وَتَحَنَّنْتَ وَسَلَّمْتَ عَلَىٰ أَحَدٍ مِنْ عِبادِكَ وَأَ نْبِيائِكَ وَرُسُلِكَ وَصِفْوَتِكَ وَأَهْلِ الْكَرامَةِ عَلَيْكَ مِنْ خَلْقِكَ؛
ترجمه: «خدایا، درود فرست بر محمّد بنده و فرستاده‌ات و امین و یار صمیمی و محبوب و برگزیده‌ات و حافظ راز و رساننده پیام‌هایت، درودی برترین و بهترین و زیباترین و کامل‌ترین و پاکیزه‌ترین و پر نماترین و دلپسندترین و پاک‌ترین و بلندترین و بیشترین درودی که فرستادی و برکت دادی و ترحم نمودی و مهر ورزیدی و سلام دادی بر یکی از بندگان و پیامبران و رسولان و برگزیدگان و اهل کرامت از آفریده‌هایت؛»
در این جملات به خدا می‌گوییم بهترین و بالاترین صلواتی که بر کسی فرستاده‌ای را بر پیامبر اکرم(ص) بفرست.
باید بررسی کنیم که معنای صلوات چیست؟ آیا صلوات خدا با صلوات ما فرق دارد؟ اصلا صلوات فرستادن چه فایده‌ای دارد؟
در این زمینه باید گفته شود که صلوات از جانب خدا به معنای رحمت خداست. پس صلوات خدا بر پیامبر(ص) یعنی خدا بر پیامبر(ص) رحمت می‌فرستد. صلوات ملائکه نیز به این معناست که آنها از خدا می‌خواهند که تو بر پیامبر(ص) رحمت بفرست.
همچنین خدا بر مؤمنان نیز صلوات می‌فرستد. به این آیات توجه کنید:
هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَ مَلاٰئِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُمٰاتِ إِلَى النُّورِ وَ كٰانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيماً ﴿الأحزاب، 43﴾
اوست که با فرشتگان خود بر شما درود می‌فرستد تا شما را از تاریکی‌ها به سوی نور بیرون آورد، و او به مؤمنان مهربان است.
أُولٰئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوٰاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولٰئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ ﴿البقرة، 157﴾
آنانند که درودها و رحمتی از سوی پروردگارشان بر آنان است و آنانند که هدایت یافته‌اند.
این آیات به معنای آن است که خداوند به مؤمنان رحمت می‌فرستد.
پس صلوات خدا به این معنا نیست که خدا با زبان «اللهم صَلِّ عَلَی» می‌گوید.
همچنین صلوات ما تنها به معنای این نیست که بگوییم «سلام بر پیامبر» چون گفتن این جمله ارزشی ندارد و ما اصلا چیزی نداریم که به پیامبر(ص) بدهیم. پس صلوات ما به معنای درخواست از خداست که از خدا بخواهیم بر پیامبر(ص) رحمت بفرستد.
صلوات ما مثل صلوات خدا نیست. صلوات خدا به این معناست که رحمت‌هایش را بر پیامبر(ص) می‌فرستد ولی ما چون چیزی از خود نداریم در عوضش به خدا می‌گوییم ما چیزی نداریم و تو که داری بر پیامبرت رحمت بفرست.
پس صلوات از جانب ما به معنای تقاضای رحمت است. صلوات ملائکه نیز به همین معناست. اگر ملائکه بر پیامبر(ص) صلوات بفرستند به این معناست که از خدا می‌خواهند بر پیامبر(ص) رحمت بفرستد و اگر بر مؤمنان صلوات بفرستند به این معناست که از خدا می‌خواهند گناهان مؤمنان آمرزیده شود.
پس صلوات در هر موردی معنای خودش را دارد و همه جا به یک معنا نیست.
و اما صلوات یک حقیقت است یعنی وقتی خدا بر پیامبر(ص) صلوات بفرستد او می‌شود پیامبر رحمت و هر چقدر خدا بیشتر صلوات بفرستد پیامبر(ص) رحمتش بیشتر می‌شود. صلوات خدا بر مؤمنان نیز همین‌گونه است.
با این توضیح می‌فهمیم هر چقدر انسان‌ها بیشتر رحمت داشته باشند معلوم است که خدا بیشتر بر آنها صلوات فرستاده است. پس اگر ما نسبت به همسر و فرزند و اطرافیانمان مهربان هستیم معلوم است که خدا به ما رحمت فرستاده ولی اگر انسانی هستیم که دوست داریم غیر از ما همه بمیرند معلوم است که خدا بر ما صلوات نفرستاده است. پس کینه داشتن ما نسبت به دیگران نشانۀ این است که رحمت در وجودمان نیست.
می‌گویند موسی در حال چوپانی بود و یکدفعه گوسفندی فرار کرد و موسی به دنبالش دوید و وقتی او را گرفت او را بوسید و به او گفت چرا فرار می‌کنی؟ من تو را می‌گیرم که گرفتار گرگ نشوی.
این یعنی مهربانی. چرا پیامبر اکرم(ص) برای هدایت مردم اینقدر زحمت می‌کشید با اینکه سختی‌های فراوانی تحمل می‌کرد. دلیلش این است که ایشان دوست داشت مردم از جهنم نجات پیدا کنند.
پس این معیار خوبی است که بفهمیم درجۀ صلوات خدا بر ما چقدر است. نتیجۀ صلوات خدا بر پیامبر(ص) این شد که ایشان به مقام رحمة للعالمین رسید و با همه مهربان شد. حال، ما نیز به قدر مهربانی، صلوات خدا را دریافت کرده‌ایم. اگر مشاهده می‌کنیم که در کینه و حسادت به سر می‌بریم بدانیم که صلوات خدا بر ما فرستاده نمی‌شود. برخی افراد اصلا در وجودشان رحمت نیست. می‌گویند شخصی به نوکرش گفت من را بالای پشت بام همسایه ببر و آنجا سر من را ببر. نوکر گفت این کار به چه دردی می‌خورد؟ او گفت: جنازۀ من را در آنجا پیدا می‌کنند و همسایۀ من را به زندان می‌برند.
این شخص حاضر است خودش کشته شود تا همسایه‌اش را به زندان ببرند. معلوم است که این شخص اصلا در وجودش رحمت حتی نسبت به خودش نیست. گرگ برای خودش رحمت است ولی ممکن است یک انسان حتی برای خودش رحمت نباشد.
پس این معیار مهمی است که بدانیم در کجای صحنۀ گیتی هستیم. آیا به فکر بقیه هستیم و برای آنها رحمت می‌خواهیم یا نه؟
آیت الله فاضل لطیفه‌ای می‌گفت که شیعیان اگر به بهشت هم بروند درب بهشت را می‌بندند و کسی را راه نمی‌دهند.
واقعش این است که انسان تنگ نظر به بهشت نمی‌رود. انسانی به بهشت می‌رود که نسبت به دیگران محبت داشته باشد. سعدی در بوستانش این داستان را آورده است که:
یکی در بیابان سگی تشنه یافت برون از رمق در حیاتش نیافت
کله دلو کرد آن پسندیده کیش چو حبل اندر آن بست دستار خویش
به خدمت میان بست و بازو گشاد سگ ناتوان را دمی آب داد
خبر داد پیغمبر از حال مرد که داور گناهان از او عفو کرد
الا گر جفاکاری اندیشه کن وفا پیش گیر و کرم پیشه کن
کسی با سگی نیکویی گم نکرد کجا گم شود خیر با نیکمرد؟
کرم کن چنان کت برآید ز دست جهانبان در خیر بر کس نبست
(بوستان سعدی – باب دوم در احسان – بخش 11)
اصلا دین برای همین آمده است. در نامه 47 نهج البلاغه آمده که صلاح ذات البین از همۀ نمازها و روزه‌ها بالاتر است. اگر نماز می‌خوانیم و بعد از آن بر این و آن مرگ می‌فرستیم بدانیم که لایق صلوات خدا نبوده‌ایم.
گاهی اوقات من می‌گویم خدا نمی‌داند با ما ایرانی‌ها چه کند زیرا ما از طرفی عربی نمی‌دانیم و به همین خاطر با الفاظ عربی به گونه‌ای دعا می‌خوانیم ولی بعدا به فارسی چیز دیگری می‌گوییم. سؤال این است که خدا باید عربی ما را جواب دهد یا فارسی ما را؟ مثلا به عربی دعا می‌خوانیم که: اللهم ادخل علی اهل القبور السرور یعنی بر قبر تمامی مردگان چه مسلمان و غیر مسلمان شادی بفرست. اللهم اشبع کل جائع یعنی همۀ گرسنگان را سیر کن. اللهم اشف کل مریض یعنی همۀ مریض‌ها را شفا بده. در این دعا برای تمامی انسان‌ها خیر می‌طلبیم. جالب اینکه این دعا منسوب به پیامبر(ص) است و در زمان ایشان عدۀ زیادی مشرک بوده‌اند. پس این دعاها به آنه نیز اشاره دارد. ما به تبع پیامبر(ص) چنین دعا می‌کنیم ولی بعدا به زبان فارسی می‌گوییم خدایا فلان گروه‌ها را نابود کن و از بین ببر. آنقدر برای گروه‌های مخالف خود دعای نابودی می‌کنیم که فقط گروه خودمان باقی می‌ماند.
حال کسی نیست سؤال کند که اگر پیامبر(ص) رحمة للعالمین است تا جایی که هند و وحشی که قاتل حمزه بودند را بخشید چرا ما پیروانش مثل او نیستیم.
با توضیحات داده شده معنای صلوات خدا بر پیامبر(ص) روشن شد و معلوم گردید که با توجه به این صلوات، پیامبر(ص) رحمت زیادی دارد. حتی پیامبر اکرم(ص) از پیامبران قبلی مهربان‌تر بود. وقتی پیامبر(ص) بر مکه مسلط شد برخی فکر می‌کردند قرار است از مردم مکه که اینقدر اذیت کردند انتقام بگیرد ولی پیامبر(ص) فرمود: اذهبوا انتم الطلقاء یعنی بروید که همۀ شما آزاد هستید. می‌گویند صفوان بن امیه از ترس، فرار کرده بود ولی پیامبر(ص) برای او پیام داد و حتی عمامه‌اش را فرستاد که بیا، کسی با تو کاری ندارد.
به هر حال خدایی که ارحم الراحمین است رحمت‌های ویژه‌اش را بر پیامبر(ص) فرستاده است. ما نیز سعی کنیم از پیامبر(ص) یاد بگیریم و با همه مهربان باشیم. حتی با حیوانات و گیاهان و درختان هم باید مهربان باشیم. واقعا چرا برخی به درختان رحم ندارند و شاخۀ درختان را می‌شکنند؟
در روایت داریم که زنی به سبب آنکه گربه‌ای را حبس کرده بود وارد جهنم شد.(مستدرک الوسائل، ج8،ص302)
پس ما حتی باید نسبت به حیوانات مهربان باشیم. کسی به سگی آب داد و بهشتی شد و کسی به خاطر آزار گربه جهنمی شد.