فَإِذَا اِنْسَلَخَ اَلْأَشْهُرُ اَلْحُرُمُ فَاقْتُلُوا اَلْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ اُحْصُرُوهُمْ وَ اُقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِنْ تٰابُوا وَ أَقٰامُوا اَلصَّلاٰةَ وَ آتَوُا اَلزَّكٰاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ إِنَّ اَللّٰهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿التوبة، 5﴾
وقتی [آن] ماههای حرام [در سال دهم هجري] پایان يافت، مشرکان را هر جا یافتید به قتل برسانید؛ و آنها را اسیر سازید؛ و محاصره کنید؛ و در هر کمینگاه، بر سر راه آنها بنشینید. پس اگر توبه کردند، و نماز برپا داشتند، و زکات پرداختند، رهايشان سازید؛ زیرا خداوند آمرزنده و مهربان است.
سؤال: آیا ما میتوانیم به استناد این آیه وظیفهای برای به قتل رساندن مشرکین این زمانه داشته باشیم؟
خير. اصلا و ابدا. این آیه اصلا مربوط به امروز نيست. قرائن بنده چنین است:
1. آيات اول سوره توبه مربوط به مشرکین خاصي است كه با پيامبر (ص) در حديبيه پيمان بستند و پيمان خود را شكستند و خدا و پيامبر(ص) از آنان برائت جستند. بنابراين نمیتوان حكم آنان را به هر مشرکی سرایت داد.
2. مشرکین زمان پیامبر کسانی بودند که مهربانیهاي فراواني از ایشان مشاهده کردند ولی در مقابل ایشان و مسلمانان را شكنجه دادند و آزار دادند تا مجبور به فرار از مكه شدند. باز وقتي مسلمانان به مدينه رسيدند، مشركان جنگهای متعددی عليه او و مسلمانان در اطراف مدينه به راه انداختند. آیا این زمان، چنین مشرکی یافت میشود؟
3. پس از اينكه مكه فتح شد به مشركان پيمان شكن 4 ماه فرصت داد كه يا مسلمان شوند يا شهر مكه را ترك كنند.پس 4 ماهي که در این آیه از آن سخن به میان آمده است، چهار ماه حرام مشهور نیست بلکه چهار ماه پس از اعلام برائت به آنان است كه از روز دهم ذي الحجه شروع شد و در دهم ربيع الثاني پايان يافت.
4. کلمات آیه وارونه است. توضیح اینکه در این آیه 4 مجازات بیان شده است ولی این مجازاتها، به صورت بر عکس بیان شده است يعني به جاي اينكه بگويد پس از 4 ماه اگر مسلمان نشدند در كمينشان بنشينيد و محصورشان كنيد و دستگيرشان كنيد و بكشيدشان، گفته بكشيدشان و بگيريدشان و محصورشان گنيد و در كمينشان بنشينيد. خود این مطلب، قرینهای بر تهدیدی بودن آیه است.
5. آيۀ بعد از اين آيه يعني آیه 6 سوره توبه دلالت دارد که اگر مشرکی، حتی پس از 20 سال، برای فهم دین نزد پیامبر آمد پیامبر باید به او توجه کند و دین را به او بیاموزد و سپس او را به محل امنش برساند.
6. آيۀ 4 همين سورۀ توبه مشركاني را كه پيمان شكني نكردهاند از حكم برائت و امثال آن خارج ميداند. آيه را بنگريد:
إِلاَّ اَلَّذِينَ عٰاهَدْتُمْ مِنَ اَلْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنْقُصُوكُمْ شَيْئاً وَ لَمْ يُظٰاهِرُوا عَلَيْكُمْ أَحَداً فَأَتِمُّوا إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلىٰ مُدَّتِهِمْ إِنَّ اَللّٰهَ يُحِبُّ اَلْمُتَّقِينَ ﴿التوبة، 4﴾
مگر کسانی از مشرکان که با آنها عهد بستید، و چیزی از آن را در حقّ شما فروگذار نکردند، و احدی را بر ضدّ شما تقویت ننمودند؛ پیمان آنها را تا پایان مدّتشان محترم بشمرید؛ زیرا خداوند پرهیزگاران را دوست دارد!با این قرائن میفهمیم که آیه 5 سوره توبه هیچ تکلیفی بر عهدۀ کسی نمیآورد كه مشركان را بكشد.
اصلا اینکه برخي از فقهاء گفتهاند باید هر سال این آیه را عمل کرد و به مشرکین حمله کرد شايد به قرآن مراجعه نكردهاند و تازه فتوايشان غیر عاقلانه است و با لا اکراه فی الدین سازگاري ندارد.
این آیه مربوط به مشرکین مکه است و نمیتوان به زمانهای دیگر یا مکانهای دیگر سرایت داد. این آیه اشاره به یک قضیۀ خارجیه دارد و مثل آن شرائط نیز دیگر به وجود نیامده است که بخواهیم تنقیح مناط کنیم.
این هم یادمان نرود که وقتي بحث از کشتن است باید نهایت احتیاط بشود و کوچکترین شکی مجازات را از بین میبرد تا چه رسد به اينجا كه يقين وجود دارد. یادمان نرود که در بحث مجازات احتیاط در ترک مجازات است.
لطفا جهت ثبت نام ابتدا وارد شوید یا ثبت نام کنید.