اینکه در برخی دعاها، ائمه از خدا طلب آمرزش کردهاند و به خود گناهانی را نسبت دادهاند چگونه با عصمت آنها قابل توجیه است؟
به این سوال جوابهای متعددی داده شده است. به نظر بنده بهترین جوابی که میتوان داد این است که عناوینی مثل ذنب و استغفار، عناوینی مشکک و به اصطلاحِ عرفی، کِش دار هستند که دارای حداقل و حداکثر میباشند. هم به زنا میتوان ذنب گفت و هم به ترک نماز شب. هم به شرک میتوان اطلاق گناه کرد و هم به اینکه یک لحظه از یاد خدا غافل شویم.
بله، برای امثال حضرت علی(ع) و دیگر امامان یک لحظه از یاد خدا غافل شدن حتی اگر ناخواسته باشد گناهی بزرگ است. آنها چون خود را در برابر موجودی لایتناهی میبینند احساس گناه میکنند. در واقع بشر چون بشر است باید احساس گناه کند. اصلاً شاید بتوان گفت انسان ذاتا گنهکار است، البته گنهکار به آن معنا که گفته شد. در واقع حرفی که مسیحیان میزنند و میگویند انسان ذاتا گنهکار است ممکن است به یک معنا صحیح باشد.
اینکه در آیۀ 257 سورۀ بقره آمده است مومنان از ظلمات به نور می روند(اللَّهُ وَلىِ الَّذِينَ ءَامَنُواْ يُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلىَ النُّورِ) شاید منظور از ظلمات همان گناه ذاتی انسان باشد.
اینکه انسان همواره در خود نقص حس کند دارای اثرات دیگری نیز هست و آن اینکه هیچ گاه خود را کامل نمیبیند و همواره حس میکند که میتواند بهتر شود و در نتیجه برای تکامل روحی خود تلاش میکند. بنابراین استغفار اولیای الهی عاملی است برای پیمودن راه کمال برای آنها. یکی از علتهای عدم پیشرفت این است که کسی خود را کامل بداند و هیچ نقصی در خود تصور نکند ولی اگر کسی خود را ناقص بداند و در خود کمبود حس کند خودش عاملی برای پیشرفت می شود.
به نظر میرسد آيه 62 سوره نور مىتواند ما را برای فهم بهتر این امر كمك كند. در اين آيه آمده است:
فَإِذَا اسْتَذَنُوكَ لِبَعْضِ شَأْنِهِمْ فَأْذَن لِّمَن شِئْتَ مِنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لهَمُ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
ترجمه: پس چون براى برخى از كارهايشان از تو اجازه خواستند، به هر كس از آنان كه خواستى اجازه ده و برايشان آمرزش بخواه كه خدا آمرزنده مهربان است.
از اين آيه بدست مىآيد پيامبر(ص) مىتواند به كسانى كه با اجازه گرفتن از او طلب مرخص شدن مىكنند اجازه خروج دهد ولى در عين حال مىگويد براى آنها استغفار كن. حال سوالى كه مطرح است اين است كه اين استغفار براى چيست؟ مگر آنها با وجود اجازه گرفتن از پيامبر(ص) باز گنهكارند كه نياز به استغفار دارند؟!
در جواب اين سوال بايد گفته شود آنها واقعا هيچ گناهى چه صغيره و چه كبيره مرتكب نشدهاند ولى همين كه حضور پيامبر(ص) را ترك مىكنند انگار كه نوعى گناه محسوب مىشود. بنابراين گاهى اوقات چون با مقام بزرگى رو به رو هستيم برخى كارهايى كه اصلا گناه نيست در مقابل او انگار كه گناه محسوب مىشود. حال اولياء الهى نيز هيچ گناهى انجام ندادهاند ولى در مقابل خدا احساس گناه مىكنند و حتى برخى كارهاى طبيعى را نوعى بىاحترامى به مقام الله محسوب مىكنند.
لطفا جهت ثبت نام ابتدا وارد شوید یا ثبت نام کنید.