در آيه 44 سوره روم آمده است: مَن كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُهُ
گفته شده که اين عبارت حصر را مىرساند يعنى كسى كه كفر بورزد فقط به ضرر خودش است.
اين در حالى است كه كافر فقط به خودش ضرر نمىرساند بلكه به ديگران نيز ضرر مىرساند و آنها را نيز گمراه مىكند. حال آیه را چگونه باید معنا کرد؟
حصر در این آیه به دو صورت ممکن است معنا شود :
الف) حصر در اینجا حصر اضافی است و نسبت به خداست یعنی کسی که کفر بورزد فکر نکند به خدا ضرر رسانده است بلکه فقط به خودش ضرر رسانده است نه به خدا. پس حصر در اینجا با توجه به تقابل خدا و انسان کافر است و زیان به انسان های دیگر اصلاً منظور نیست.
ب) اگر کافری موجب گمراهی فردی شود آن گمراهی ابتداء منتسب به خود آن فرد است نه شخص کافر. در واقع کافر او را گمراه نکرده بلکه خودش موجب گمراهی خودش شده است. هرکسی مسئول اعمال خودش است. کافر فقط خودش را گمراه میکند و اگر کسی به خاطر تبلیغات او گمراه شود در واقع مقصر اصلی خود اوست. پس کفر هر کسی حقیقیتا به ضرر خود اوست نه به ضرر دیگری چرا که دیگران هر کدام دارای اختیار هستند و مسئول اعمال خویش هستند.
دقت کنید که شبیه تعبیری مثل آیه 44 سوره روم در جاهای دیگر قرآن نیز وجود دارد مثلا در آیه 69 سوره آل عمران آمده است: وَدَّت طَّائفَةٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يُضِلُّونَكمُ وَ مَا يُضِلُّونَ إِلَّا أَنفُسَهُمْ وَ مَا يَشْعُرُونَ یعنی گروهى از اهل كتاب انتظار و آرزوى آن دارند كه شما را گمراه كنند، و گمراه نمىكنند مگر خودشان را، و (اين را) نمىفهمند.
در رابطۀ با عبارت وَ مَا يُضِلُّونَ إِلَّا أَنفُسَهُمْ نیز همان سوالی که مطرح شد وجود دارد که یا باید جواب دومی که گفته شد داده شود و یا اینکه بگوییم مراد از (انفسهم) هم کیشان و همتیپها است یعنی کفارِ اهل کتاب فقط همتیپها و هممسلکان خود را گمراه میکنند نه کسانی را که واقعا پیرو حق هستند. بنابراین اگر فردی به آنها ملحق شد در واقع از خود آنهاست.
لطفا جهت ثبت نام ابتدا وارد شوید یا ثبت نام کنید.